3.9.1 Inleiding
Het concept brede welvaart trekt steeds meer aandacht in bestuur, beleid en bedrijfsleven. Een kwart van de Nederlandse gemeenten had in 2022 verbetering van brede welvaart als doel opgenomen in het coalitieakkoord. De koepelorganisaties voor het bedrijfsleven VNO-NCW en MKB Nederland legden verbetering van de brede welvaart vast in hun Agenda 2030. Beleid en ondernemerschap moeten bijdragen aan welzijn van mensen (people), balans in de natuur (planet) en een evenwichtige economie (profit). Sinds de jaren 10 van deze eeuw heeft het meetbaar maken van brede welvaartsaspecten een grote vlucht genomen. Door het concept meetbaar te maken is het mogelijk om vooruitgang te monitoren en achterblijvende aspecten te identificeren.
Na het verschijnen van het eindrapport van de Tijdelijke Kamercommissie Breed Welvaartsbegrip (2016) heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek de landelijke Monitor Brede Welvaart ontwikkeld, in nauwe samenwerking met Eurostat, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) en de Verenigde Naties (VN). Zo is een raamwerk ontstaan dat consistent is in conceptuele basis, indicatorenset en dataverzameling. Vanaf 2020 is deze landelijke monitor vertaald naar een indicatorenset voor regio's en gemeenten. Voor de P&C-cyclus (planning en control) wordt gebruik gemaakt van de CBS-dataset met het oog op vergelijkbaarheid van onze provincie op nationaal niveau en met andere regio's.
De monitoring van brede welvaart binnen dit (inter)nationaal raamwerk kent drie belangrijke uitgangspunten:
- De indicatoren worden gesplitst in dimensies 'hier en nu', 'later' (sociaal, menselijk, ecologisch en economisch kapitaal dat de basis vormt voor brede welvaart voor volgende generaties) en 'elders' (effecten van het handelen 'hier en nu' op andere regio's);
- Indicatoren zijn geselecteerd dan wel bewerkt om inzicht te geven in brede welvaart op het niveau van huishouden of individu. Algemeen beschrijvende indicatoren worden buiten beschouwing gelaten;
- De scores worden getoond op het niveau van de individuele indicator, en niet gewogen en geaggregeerd naar een samengesteld indexcijfer. Daarmee wordt recht gedaan aan de verschillende waarden die individuen geven aan verschillende aspecten van brede welvaart en blijft ruimte voor politieke prioritering. Vanuit analytisch oogpunt is het daarnaast relevant dat zichtbaar blijft welke onderdelen boven- en benedengemiddeld scoren en welke een positieve of negatieve trend tonen.