3.3 Onderhoud kapitaalgoederen

3.3.2 Provinciale wegen

In 2022 was in onderhoud:

Wat hebben we bereikt
Het onderhoud van onze wegen bevat het onderhoud aan verharding, kunstwerken, wegmeubilair, verkeersregelinstallaties en verkeersmanagement, wegmeubilair, wegverlichting, hemelwaterafvoer en groenbeheer.
De in 2022 geplande onderhoudswerkzaamheden (het dagelijks en variabel onderhoud-, vervangingsonderhoud en verbetermaatregelen) aan assets zijn zoveel mogelijk integraal tijdens één onderhoudsmoment uitgevoerd. Dat heeft geleid tot de verbetering van de kwaliteit van de wegen en heeft ook geleid tot de verbetering van de doorstroming en de verkeersveiligheid.
Het afgesproken kwaliteitsniveau, dat 95% van onze wegen aan kwaliteitsniveau B moet voldoen volgens de CROW-beheersystematiek, is gehaald. Op basis van schademetingen en inspecties in het voorjaar van 2022 voldoet 97% aan kwaliteit B. Dit is gelijk aan 2021. En 100% van de kunstwerken in onze provincie voldoet ten minste aan conditieniveau 3 van Norm NEN 2767-4.

Wat hebben we gedaan
Verharding
Volgens het uitvoeringsplan 2022 zijn aan de volgende wegen, op onderdelen, onderhoudswerkzaamhedenuitgevoerd: N210, N212, N233, N238, N402 en de N414.
Bij de N210, de N402 en de N414 was gedeeltelijk sprake van vervanging van de hele verhardingsconstructie.

Op de volgende wegen zijn onderhoudswerkzaamheden die in het uitvoeringsplan waren opgenomen  niet uitgevoerd. Dat kwam vooral door vertraging in de plannen die gelijktijdig met het onderhoud moeten worden uitgevoerd:

• N226 onderhoud ter plaatse van de kruising met de geplande faunapassage;
• N233 in verband met plannen voor het viaduct in de kruising met de N225;
• N237 in verband met. plannen voor diverse verkeerstechnische aanpassingen (onder andere verbreden van de fietspaden)
• N402 noord bij de. Loenersloot in verband  met plannen voor aanpassing van de fietspadenstructuur.

Aan de volgende wegen zijn onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd die niet opgenomen waren in het uitvoeringsplan. Op onderdelen van deze wegen was sprake van overschrijding van de CROW-richtlijnen voor schades die niet voorzien waren:

- N201 vervangen deklaag in verband met verminderde stroefheid;
- N401 rotonde oostzijde A2 (Van der Valk hotel) in verband met ernstige rafeling;
- N414 kruispunt De Kronkels
Ook zijn op veel wegen de bermen verlaagd zodat het water vrij kan afstromen van de weg.

Kunstwerken

• Er is een nieuwe damwandbeschoeiing geplaatst langs de N228.  Hiervoor hebben we gebruik gemaakt van vrijkomende planken uit de Eem. Het is dus een volledig circulaire damwandbeschoeiing.
• Werkzaamheden aan de spoortunnel N233 zijn gecombineerd met onderhoud aan de verharding uitgevoerd. Het asfalt in de tunnelbak is vervangen en de betonconstructie is weer waterdicht gemaakt. Tijdens de werkzaamheden werd duidelijk dat de herstelmaatregelen omvangrijker waren dan vooraf te bepalen was.
• Eind 2022 is de vergunning voor het vervangen van de Beverweerdsebrug verleend. De vervanging wordt in 2023 gerealiseerd.
• Van de Eembrug is het gehele beweegbare deel (val) vervangen. Deze werkzaamheden zijn gecombineerd met asfaltonderhoud voor en na de brug.
• Er zijn diverse (kleine) onderhoudsmaatregelen uitgevoerd aan vaste en beweegbare kunstwerken, grondkerende constructies, geleiderail en faunapassages op basis van inspectieresultaten.
• Provincie Zuid-Holland heeft volgens de beheer- en onderhoudsovereenkomst dagelijks en variabel onderhoud uitgevoerd aan de beweegbare kunstwerken in het Merwedekanaal die ons eigendom zijn. De meerjarenraming is aangepast met hogere bedragen. Deze zijn vastgesteld in het Bestuurlijk Overleg Merwedekanaal.
• Het vervangen van de voetpaden van viaduct Rhenen is uitgesteld naar 2023 om mee te liften met onderhoud van het onderliggend asfalt.
• Er is nog steeds geen zekerheid over een nieuwe bediencentrale voor de beweegbare bruggen. Dit komt omdat gewacht wordt totdat de nieuwe bediencentrale van Waternet gereed is. De huidige overeenkomst om te bedienen vanuit de huidige locatie (Weesp) wordt verlengd. Bij uitval van de bediencentrale wordt eerst gekeken of herstel mogelijk is en zo niet dan worden de bruggen lokaal bediend.

Hemelwaterafvoer
De geplande onderhoudswerkzaamheden aan de hemelwaterafvoer zijn voor ongeveer 50% uitgevoerd. De belangrijkste oorzaak hiervan is het verschuiven van de uitvoering van projecten naar latere jaren. Daar waar onderhoud is uitgevoerd is dit gericht onderhoud aan kolken, putten en de tussenliggende leidingen op basis van inspectieresultaten uit 2021.
In Langbroek is de hemelwaterafvoer langs de N227 gerelined (rioolrenovatietechniek zonder ze open te breken). De bestaande betonnen buis is voorzien van een nieuwe binnenwand waardoor de technische levensduur met ongeveer 30 jaar is verlengd. Door te kiezen voor een relining is de overlast voor aanwonenden en weggebruikers zeer beperkt gebleven.   
We hebben in 2022 een gecombineerde reiniging, inspectie en inventarisatie uitgevoerd aan 912 kolken en 227 putten en de tussenliggende leidingen. Hierbij is gekeken naar de huidige staat, de aanwezige risico’s en de te nemen maatregelen. Deze putten en kolken bevinden zich in 38,76 kilometer provinciale wegen, parallelwegen en fietspaden.

Groen
Het vast onderhoud aan het groen (het maaien van bermen langs de provinciale wegen, het uitmaaien van sloten en het knippen van hagen) is periodiek uitgevoerd. Daarnaast zijn bermsloten gebaggerd.
Het vrijkomende gras is grotendeels verwerkt volgens de bokashi-methode. Dit is een fermenteringsproces waarbij nagenoeg geen CO2 vrijkomt.
Voor het bomenbestand (jaarlijks 1/3 deel direct langs onze wegen) is een veiligheidscontrole uitgevoerd en de bomen zijn onderhouden (snoei/vervanging en dergelijke).
Ook in 2022 ging extra aandacht uit naar de gevolgen van de essentaksterfte. Er is gestart met een eerste fase van herplanting van afgestorven bosschages langs de N230.
In 2022 is weer extra ingezet op het bestrijden en beheersen van de Japanse duizendknoop.
Bij ecologisch bermbeheer is zo veel mogelijk insectenvriendelijk gemaaid volgens de Kleurkeur-methode waarbij optimaal rekening wordt gehouden met de balans tussen verkeersveiligheid en het welzijn van flora en fauna.
We bestrijden jaarlijks de eikenprocessierups langs onze wegen. In 2022 is preventief spuiten met het biologische middel Xentari één keer toegepast. Het preventief spuiten is alleen toegepast op risicolocaties (denk aan intensief bereden fietspaden, voetpaden bij scholen, kinderdagverblijven, bushaltes en overige locaties waar veel mensen buiten verblijven). Met de werkwijze van 2022 (teruggegaan naar één keer preventief spuiten) is het aantal klachten acceptabel gebleven ten opzichte van de piekjaren 2019, 2020 en 2021. Ook op overige plaatsen waar eikenbomen langs onze wegen staan die mogelijk hinder kunnen veroorzaken, is controle op nestvorming uitgevoerd. Dit zijn locaties waar niet gespoten mag worden, zoals    waterwingebieden, of waar beschermde vlindersoorten voorkomen.

Wegmeubilair
Het areaal van het wegmeubilair kent een zeer grote verscheidenheid. Het betreft onder andere ruim 3.700 hectometerborden, 17.000 verkeersborden, ongeveer 200 abri’s en meer dan 1.200 bebakeningszuilen. Voor diverse onderdelen gelden veel normen waaraan het beheer moet voldoen, zoals de RVV1990, de BABW, CROW 323 en de NEN 2767. Door regelmatige inspectie (wekelijks) is het meubilair gecheckt op de onderhoudsstaat. Als de veiligheid in het geding komt, wordt direct actie ondernomen.
De in 2022 geplande onderhoudsmaatregelen (vast en variabel) zijn grotendeels uitgevoerd.
Aan het eind van 2022 is het project vervangen abri’s weer opgepakt, na veel problemen met de netbeheerder. Er is begonnen met de vervanging van de abri’s waar een reclamevitrine in zit. Deze werkzaamheden zijn door de strenge vorstperiode tijdelijk stil komen te liggen. De verwachting is dat in het eerste kwartaal van 2023 dit project afgerond zal worden.

Verkeersmanagementsystemen
De ruim 130 verkeersregel- en verkeersmanagementinstallaties spelen een belangrijke rol bij de veiligheid van de verkeersafwikkeling en bij het bevorderen van doorstroming van het verkeer.
In 2022 zijn de internetdiensten voor alle verkeersmanagementinstallaties opnieuw aanbesteed en gegund. Daarnaast is de aansturing van de camera’s geüpdatet. Daardoor werken deze de komende jaren blijvend met de huidige aansturingsmodule vanuit de verkeersmanagementcentrale op Huis ter Heide en door Rijkwaterstaat (RWS) vanuit hun verkeerscentrale in Papendorp.
Voor de verkeersmanagementinstallaties is het dagelijks storingsbeheer, regulier onderhoud en vervanging van onderdelen ondergebracht in een integraal prestatiecontract (IPC), in samenwerking met de gemeentes Utrecht, Woerden en Houten. Het storingsbeheer en regulier onderhoud zijn in 2022 effectief uitgevoerd.
De onderhoudsprojecten voor VRI-vervangingen binnen het variabel onderhoud in 2022 zijn niet volgens planning afgerond. Enerzijds zijn hier contractuele strubbelingen met de aannemer de oorzaak van, anderzijds zijn de levertijden bij leveranciers een direct gevolg van de oorlog in Oekraïne. De uitgestelde werkzaamheden worden naar verwachting in et tweede kwartaal van 2023 in zijn geheel weggewerkt.
Op een paar kleine puntjes na zijn alle geplande onderhoudsmaatregelen in 2022 aan de bewegwijzering uitgevoerd. De beschikbaarheid van Stedin voor het aan- en afkoppelen van de verlichte bewegwijzering en een aantal gevallen van verhoogd risico op bodemverontreiniging zorgden voor vertraging. Voor de verlichte bewegwijzering wordt de verduurzamingsslag doorgezet. Oude wegwijzers met tl-balken zijn vernieuwd met ledverlichting of zijn retroreflecterend uitgevoerd, zodat deze minder of geen energie meer gebruiken. Op dit moment is 75% van de bewegwijzeringsvlaggen verduurzaamd.

Wegverlichting
Leidend principe voor het beheer van wegverlichting is donker waar het kan, licht waar nodig. Dit sluit aan op actuele inzichten, richtlijnen en technische ontwikkelingen (waaronder ledverlichting). Hiermee wordt aangesloten op doelen voor de energietransitie en duurzaamheid binnen de randvoorwaarden voor veiligheid van de verkeersafwikkeling, de sociale veiligheid op wegen en fietspaden en de doorstroming van het verkeer. Momenteel beheren we ruim 11.650 armaturen, zo’n 1.400 verlichte bewegwijzeringsvlaggen en 153 schakelverdeelkasten. Waarvan 52% al vervangen is naar ledverlichting.
De geplande vervangingen en groot onderhoud van 2022 zijn deels uitgevoerd. De uitgestelde werkzaamheden worden naar verwachting in het eerste kwartaal van 2023 in zijn geheel afgerond.
Het onderhoud van de openbare verlichting is momenteel nog ondergebracht in het IPC (integraal prestatiecontract). Dit contract loopt tot 31 maart 2023. Daarna zal een ander contract dit overnemen waar de aanbesteding momenteel van loopt. Dit nieuwe contract heeft ook als doel de verkeershinder te verminderen en daarmee de doorstroming en algehele veiligheid te optimaliseren. Het storingsbeheer en regulier onderhoud zijn in 2022 effectief uitgevoerd.
                                       bedragen x € 1.000

Toelichting  

Vast onderhoud Wegen  
De bestedingen van vast onderhoud Wegen zijn nagenoeg gelijk aan de begroting. 

Variabel onderhoud Wegen  
In 2022 is circa € 1,0 mln. minder besteed aan variabel onderhoud. 
De onderbesteding wordt met name veroorzaakt bij de asset Verkeersman./ VRI en Openbare verlichting. De werkzaamheden van deze assets zijn grotendeels niet uitgevoerd vanwege een contractueel conflict met de aannemer over de scope en de planning (IPC-contract). Ook waren er langere levertijden bij de leveranciers wegens de oorlog in Oekraïne. Bij de asset Kunstwerken is sprake van een overbesteding als gevolg van extra inspanningen en uitloop van werkzaamheden bij het Merwedekanaal. De oorzaak hiervan was de onvoorziene aanwezigheid van veel steenbestorting op de bodem van het kanaal, waardoor werkzaamheden niet zo efficiënt uitgevoerd konden worden als was gepland. De inefficiëntie heeft geresulteerd in de inzet van extra dagen van werkschip en personeel. 
Daarnaast vielen de kosten voor groot onderhoud aan beweegbare bruggen hoger uit dan begroot vanwege prijsstijgingen van materialen.